Ξέρετε σκι; Σας συναρπάζει η ιδέα της κατάβασης στην απέραντη λευκή πούδρα; Σας αρέσει η δράση και η αίσθηση της απομόνωσης στα απάτητα σημεία του βουνού; Αν ναι, τότε το ορειβατικό σκι είναι ένα άθλημα μέσω του οποίου θα γνωρίσετε μια άλλη όψη του βουνού, για πολλούς την πιο γοητευτική και μια συναρπαστική εμπειρία από αυτές που η μνήμη συγκρατεί σχεδόν με την ακρίβεια μιας φωτογραφικής μηχανής.
Του Ανδρέα Καλογερόπουλου (δημοσιεύθηκε στην ειδική έκδοση FUN IN ACTION WINTER – Ιανουάριος 2004)
Η αυτόνομη κίνηση στο βουνό και η αίσθηση της απομόνωσης που νιώθει ο χιονοδρόμος στο απάτητο χιόνι ενός βουνού, μακριά από την πολυκοσμία και τις ουρές των αναβατήρων, είναι συναισθήματα που ειδικότερα στις μέρες μας λίγοι έχουν νιώσει. Η απόλαυση της κατάβασης με τεχνικές κινήσεις, είναι για κάποιους το απαραίτητο συμπλήρωμα και ένα εντυπωσιακό φινάλε μιας πολύωρης και κοπιαστικής ανάβασης.
Όμως τι ακριβώς αντιπροσωπεύει το ορειβατικό σκι; Είναι διασκέδαση; Είναι «σκέτη» αδρεναλίνη; Είναι μια εσωτερική αναζήτηση των ορίων και των δυνατοτήτων μας ή απλώς ένας τρόπος να κινούμαστε γρήγορα στο βουνό; Η απάντηση είναι, ότι το ορειβατικό σκι είναι όλα αυτά μαζί. Το ορειβατικό σκι στην ουσία αποτελεί μια πρακτική της ορειβασίας που δίνει την δυνατότητα στον ορειβάτη-χιονοδρόμο να προσεγγίζει πιο εύκολα τις πλαγιές στις οποίες το χιόνι είναι βαθύ και βουλιάζει. Η δεύτερη σημαντική δυνατότητα που προσφέρει η χρήση των ορειβατικών σκι, είναι η γρήγορη κίνηση που συντομεύει κατά πολύ τον χρόνο διάσχισης ενός βουνού, από την ανάβαση προς την κορυφογραμμή έως την κατάβαση από εκεί προς χαμηλότερα τμήματά του. Στο ορειβατικό σκι, η κατάβαση είναι το επιστέγασμα μιας συνολικής ορειβατικής προσπάθειας κι όχι αυτοσκοπός. Χωρίς αναβατήρες, χωρίς την ασφάλεια της πίστας του χιονοδρομικού κέντρου, το σκι γίνεται μια περιπέτεια με μόνη ασφάλεια την γνώση για το χειμερινό βουνό.
Προϋποθέσεις για να κάνετε ορειβατικό σκι
Όσο κι αν το ορειβατικό σκι, είναι ένα πολύπλευρο σπορ που ουσιαστικά αποτελεί μια από τις πρακτικές της ορειβασίας, η βάση για να ξεκινήσετε είναι να γνωρίζετε σκι. Όσο πιο καλό επίπεδο έχετε τόσο ευκολότερα θα «μυηθείτε» σε αυτό το συναρπαστικό άθλημα. Αν δεν γνωρίζετε σκι θα χρειαστείτε αρκετό χρόνο, αφού πρέπει πρώτα απ’ όλα να γίνετε καλός χιονοδρόμος στην πίστα πριν σκεφτείτε το ορειβατικό σκι. Όμως μην το δείτε σαν «καταναγκαστικό έργο». Το σκι σε όλες του τις μορφές είναι ένα καταπληκτικό άθλημα, φροντίστε λοιπόν να το μάθετε καλά και να το απολαύσετε.
Ξεκινήστε τα μαθήματα σκι με την καθοδήγηση ενός έμπειρου δασκάλου, ο οποίος θα σας δώσει από την αρχή τις κατευθύνσεις για την σωστή και γρηγορότερη εξέλιξή σας στο σπορ. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να περάσετε αρκετές ώρες σε κάποιο χιονοδρομικό κέντρο, μέσα στις πίστες που ανταποκρίνονται στο επίπεδό σας, πριν σκεφτείτε να «ξεμυτίσετε». Όταν αναπτύξετε πολύ καλά τις τεχνικές του σκι και μάθετε να κατεβαίνετε χωρίς προβλήματα τις πιο δύσκολες διαδρομές του χιονοδρομικού κέντρου, τότε σημαίνει ότι έχετε την βάση για να ξεκινήσετε ορειβατικό σκι. Λείπουν όμως αρκετά ακόμα πράγματα και μην φανταστείτε ότι η μοναδική οριογραμμή του ορειβατικού σκι με την κλασσική χιονοδρομία, βρίσκεται στο τέλος της πίστας κάποιου χιονοδρομικού κέντρου. Αν το πιστεύετε αυτό, το σπορ αυτό εύκολα μπορεί να εξελιχθεί σε μια απρόσμενη και ενδεχόμενα δυσάρεστη περιπέτεια κι αυτό γιατί η φιλοσοφία του είναι διαφορετική.
Για τον λόγο αυτό, η παρακολούθηση μιας σχολής ορειβασίας –χειμερινού βουνού είναι επιβεβλημένη. Εκεί θα έχετε την ευκαιρία να κάνετε μια σειρά από θεωρητικά και πρακτικά μαθήματα, να αποκτήσετε εμπειρία στις χειμερινές αναβάσεις, να μάθετε για την κίνηση και τους κινδύνους στο χειμερινό βουνό, για τον εξοπλισμό και την χρήση του, τεχνικές αναβάσεων, πτώσεις, προσανατολισμό, πρώτες βοήθειες μετεωρολογία, διατροφή, χιονοστιβάδες και άλλες πολλές χρήσιμες γνώσεις που θα αποτελέσουν πολύτιμο εφόδιο για την ενασχόλησή σας με το ορειβατικό σκι. Από αυτό το σημείο κι έπειτα τον πρώτο λόγο έχει η γνώση, η σύνεση, η σωστή εκτίμηση των συνθηκών και πάνω από όλα η κοινή λογική.
Και μην ξεχνάτε, όσες γνώσεις κι αν αποκτήσετε ποτέ μην υποτιμήσετε το βουνό και ειδικότερα το χειμερινό βουνό.
Έξι βασικά σημεία που πρέπει να γνωρίζετε για το ορειβατικό σκι από έναν ειδικό
O Βασίλης Μήτσιος, Εκπαιδευτής Ορειβασίας Αναρρίχησης Ε.Ο.Ο.Α – Οδηγός Βουνού της ΕΟΟΑ , σας επισημαίνει έξι βασικά σημεία για το ορειβατικό σκι. Ποια είναι τα πρώτα βήματα, τι πρέπει να γνωρίζετε και τι να προσέξετε, ώστε να ξεκινήσετε σωστά και με ασφάλεια στο άθλημα αυτό.
- Το ορειβατικό σκι είναι ένας συνδυασμός γνώσεων ορειβασίας και χιονοδρομίας. Ξεφεύγετε πια από την ασφάλεια που σας προσφέρει ένα χιονοδρομικό κέντρο με τις πατημένες πίστες και τις άλλες παροχές που σας δίνει. Βρίσκεστε μόνοι και μόνες ή με την παρέα σας στο βουνό, σε απάτητες πίστες (μαλακό, παγωμένο, συνδυασμός παγωμένης κρούστας και από κάτω μαλακού χιονιού κ.λ.π.). Θα πρέπει λοιπόν να μπορείτε να κατέβετε πλαγιές διαφορετικής δυσκολίας με όλες τις πιθανές εναλλαγές και συνδυασμούς ποιότητας χιονιού. Η ανάβαση γίνεται με τα σκι στα πόδια ακολουθώντας συγκεκριμένη τεχνική. Ταυτόχρονα η διάσχιση με ορειβατικά σκι προϋποθέτει ότι οι συμμετέχοντες έχουν το θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο κατάρτισης για να προλάβουν ή να αντιμετωπίσουν όλες τις δυσκολίες και τους κινδύνους που θα αντιμετώπιζαν αν πραγματοποιούσαν μια ορειβατική διάσχιση.
- Για μικρές διαδρομές μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα σκι κατάβασηςπροσαρμόζοντας όμως ένα ειδικό εξάρτημα στις δέστρες που σας δίνει τη δυνατότητα να σηκώνετε την φτέρνα της μπότας και σε συνδυασμό με τι φώκιες να μπορείτε να προωθήστε κατά την ανάβαση. Στην κατάβαση αφαιρείτε το εξάρτημα και τις φώκιες και έχετε ξανά τα κανονικά σας σκι.
- Οι βαθμοί δυσκολίας στο ορειβατικό σκι δεν είναι ξεκάθαροι. Προσδιορίζονται με την κλίση της πλαγιάς (μπλε, κόκκινες, μαύρες πίστες κ.λ.π.) που μπορεί όμως να τις βρούμε με εντελώς διαφορετικές ποιότητες χιονιού δίνοντάς μας κάθε φορά διαφορετική δυσκολία. Σημαντικό ρόλο επίσης παίζει και η επικινδυνότητα της πλαγιάς, αν παραδείγματος χάριν στο τέλος της έχει απότομο βράχινο κόψιμο, διαζώματα, πιθανότητα χιονοστιβάδας κ.λ.π.
- Σίγουρα για να κάνει κάποιος ορειβατικό σκι προϋποθέτει καλήφυσική κατάσταση. Από εκεί και πέρα όμως χρειάζεται καλό ορειβατικό και χιονοδρομικό επίπεδο. Για το ορειβατικό επίπεδο διασφάλιση είναι η παρακολούθηση σχολών ορειβασίας 1ου επιπέδου που διοργανώνει η Ομοσπονδία Ορειβασίας – Αναρρίχησης μέσω των ορειβατικών της συλλόγων. Για το χιονοδρομικό επίπεδο θα πρέπει να κατεβαίνετε κόκκινες και μαύρες πίστες. Καλό είναι να βελτιώνετε το επίπεδο σας στο σκι με την βοήθεια δασκάλων. Από εκεί και πέρα μπορείτε να εξοικειώνεστε με το σκι εκτός πίστας μέσα στο χιονοδρομικό, χρησιμοποιώντας για ανάβαση τους αναβατήρες αλλά νακατεβαίνοντας από πλευρές που έχει απάτητο χιόνι.
- Εφόσον τώρα υπάρχουν οι παραπάνω προϋποθέσεις (καλό χιονοδρομικό και ορειβατικό επίπεδο) ο ενδιαφερόμενος μπορεί να παρακολουθήσει σχολές ορειβατικού σκι για αρχάριους ή προχωρημένους που διοργανώνει η Ε.Ο.Ο.Α. μέσω των ορειβατικών της συλλόγων.
- Οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει κάποιος που κάνει ορειβατικό σκι είναι στην ουσία οι ίδιοι μ’ αυτούς που αντιμετωπίζει ένας ορειβάτηςπου κάνει μια ορειβατική διάσχιση ή ανάβαση. Πιο συγκεκριμένα χωρίζοντάς τους σε δυο μεγάλες κατηγορίες είναι οι αντικειμενικοί και οι υποκειμενικοί κίνδυνοι.
- Οι αντικειμενικοί είναι αυτοί που οφείλονται βασικά στην έλλειψη γνώσης γύρω από τις συνθήκες που έχουμε να αντιμετωπίσουμε στο βουνό και είναι: τα εγκαύματα, η ηλίαση, η ζέστη, η αφυδάτωση, το κρύο, η κρυοπληξία – υποθερμία, κρυοπαγήματα, η επιδείνωση του καιρού, η χιονοθύελλα, οι κεραυνοί, η ομίχλη, χιονοστιβάδες, λιθοπτώσεις, σεράκ & κρεβάς εφόσον κινούμαστε σε παγετώνα, αποπροσανατολισμός κ.α.Οι υποκειμενικοί κίνδυνοι είναι αυτοί που προέρχονται καθαρά από ανθρώπινο σφάλμα όπως: υπερβολικός ενθουσιασμός, υπερβολική σιγουριά στον εαυτό μας, υποτίμηση καταστάσεων, σωματική και πνευματική κούραση, άσκοπη κατανάλωση δυνάμεων, κατανάλωση αλκοόλ, άγνοια και αβλεψία, κακή φυσική κατάσταση κ.α.Επισήμανση: Στο ορειβατικό σκι, ο ρουχισμός μας διαφέρει από αυτό που φοράμε στο σκι κατάβασης και μοιάζει περισσότερο με τον ορειβατικό, μιας και θα πρέπει να είναι από διαπνέοντα υλικά.